Endometriozis (Çikolata kisti) nedir? Endometriyoz nedir? Antalya

Endometriozis (Çikolata kisti) nedir? Endometriyoz nedir? Antalya

Endometriozis (halk diliyle çikolata kisti) kadınlarda oldukça sık rastlanan bir sağlık sorunudur. Çikolata kisti buluna kişilerin gebe kalma ihtimali azalmaktadır. Çikolalata kisti nedir? Çikolata kisti belirtileri, nedenleri, tedavisi ve daha fazlasını yazımızda bulabilirsiniz.

Endometriozis (Çikolata kisti) nedir?

Rahimin iç zarının (yani endometrium) rahimin dışındaki başka bir organda oluşmasına endometriozis denir. Endometriozis hastalığında bu zar beyin dahil pek çok organa yerleşim gösterebilir. Ancak en çok yerleşim gösterdiği organ yumurtalıklardır (% 60-75 düzeyinde). Zar yumurtalıklara yerleşerek adet benzeri kanamalara sebep olur. Yumurtalıkların içi koyu eski kahve renkli kanla dolar ve çikolata kisti (endometrioma) oluşur. Gebe kalmayı engellediği için özellikle gelişme dönemindeki kadınlar için oldukça önemlidir. 15-45 yaş aralığındaki yaklaşık 10 kadından 1’inde endometriozis bulunur. Hastaların endometriois hakkında bilgi almak için yaptığı aramalardan birisi de ‘endometriyoz nedir’ şeklindedir.

Endometriozis (Çikolara kisti) neden olur?

Çikolata kistinin neden oluştuğuna dair kesin bir bilgi yoktur. Bu konuda çeşitli görüşler bulunmaktadır. Ancak hiçbiri bilimsel verilerle ispatlanmamıştır.

• Genetik faktörün yumurta kisti oluşumunda etkili olabileceği düşünülmektedir. Annesinde veya kız kardeşinde çikolata kisti olanlarda çikolata kisti oluşumu diğerlerine nazaran altı kat fazla olabilir.
• Her ay gerçekleşen adet kanının dışarı değil de içeri doğru yönelerek karın boşluğuna akması sebep olarak düşünülmektedir. Regl döneminde geriye doğru kan akımı olsa dahi, güçlü bağışıklık sistemine sahip bir kadın rahim dışına kanla birlikte giden bu endometriyum hücrelerini natural killer hücreleri ile yok edebilir. Bu durumda bağışıklık sistemi yetersiz ise, karın boşluğundaki dokular (kanla karışık dokular) yumurtalıklara yapışarak yerleşir ve çikolata kisti isimli yumurtalık kisti oluşur.
• Bağışıklık sisteminin zayıf olması yumurtalıkta kist (Çikolata kisti) oluşumuna sebep olabilir.
• Hormonlara bağlı olarak (özellikle östrojen ve prostaglandin miktarındaki artış) henüz gelişmekte olan hücreler endometrium hücrelerine dönüşebilir. Çikolata kisti en çok östrojen ile ilgili bir rahatsızlıktır. Çünkü ergenlik döneminden önce ve menopozdan sonra, yani kanda östrojen hormonunun az olduğu dönemlerde endometriozis görülmemektedir.
• Sezeryan gibi karın boşluğunda yapılan operasyonlar sırasında endometrial hücrelerin yumurtalıklara yerleşimi söz konusu olabilir.
• Bazı teorilere göre genetik faktörler, dioksin, PVC gibi kimyasallar da endometriozis kaynaklı çikolata kisti oluşturabilir.

Endometriozis belirtileri nelerdir?

Aşağıda sıraladığımız çikolata kisti belirtileri ile hastalıktan şüphelenmek mümkün olabilir. Belirtilerin görülmesi halinde jinekolojik muayenede gecikmemek gerekir.

• Sebebi ortaya konulamayan kısırlık durumu, hamile kalamama
• Regl döneminde görülen şiddetli ağrı (Özellikle kanamadan önce başlayan ve kanam dönemi bittikten sonra da devam eden şiddetli ağrılar)
• Cinsel ilişkiler sırasında veya ilişkiden hemen sonra görülen pelvik ağrı (kasık bölgesinde)
• Karnın alt taraflarında aralıksız görülen şiddetli ağrı
• Adet döneminde kanamanın normalden daha fazla olması
• Özellikle regl döneminde def-i hacet sırasında ağrı olabilir
• Şiddetli bel ağrısı
• İdrar yaparken ağrı
• Sık idrara çıkma
• Karında şişlik
• Uzun süren ve sık olan adet dönemi

Çikolata kisti kimlerde görülür?

Çikolata kisti çok sık rastlanılan bir hastalıktır. En çok 17 – 45 yaş arasında görülür. Hiç gebe kalmayan kadınlarda rastlanma oranı % 30-50’dir. Aşağıdaki kişilerin endometriozis hastalığına yakalanma ihtimali oldukça yüksektir.

• Birinci derece akrabalarında endometriozis hastalığı olan
• Ergenlik döneminde adet dönemleri ağrılı geçenlerde
• Hiç doğum yapmamış olanlarda
• 30 yaşından sonra ilk defa doğum gerçekleştirecek olan kadınlar
• Adet dönemine erken girenlerde
• Menapoz dönemine geç giren kişilerde
• Alkol kullananlar
• Adet döngüsü kısa olan kadınlarda
• Adet kanının vücuttan atılımına engel olan durumlar
• Adet döneminde kanaması yoğun ve uzun olanlarda
• Rahimlerinde yapısal bozukluk bulunanlar
• Vücutları çok zayıf ve uzun boylu olanlar
• Vücut kitle indeksi düşük olanlar
• Çok et ve yağ tüketenler
• Beyaz ırkta siyahi olanlara nazaran daha fazla

Ancak çikolata kisti sadece bu özelliklere sahip insanlarda bulunur demek yanlış olur. Yukarıda sıraladığımız kişiler en yatkın olanladır.

Endometriozis (Çikolata kisti) nasıl teşhis edilir?

• Hastanın şikayetleri değerlendirilerek
• Hekimin yapacağı muayene ile
• Kan testleri yapılarak
• Ultrasonografi ve Manyetik rezonas görüntülemeleri ile
• Laparoskopi tekniği ile biyopsi alınarak
  

Endometriozis (Çikolata kisti) nasıl tedavi edilir?

Endometriozis tedavisi olan bir problemdir. Hastanın çocuk sahibi olmak isteyip istememesi, muayenede elde edilen bulgular, hastalığın dönemi, hastanın şikayetleri ve hastanın yaşı gibi değişkenlere göre yapılır. Bu sebeple kişiye özel tedavi uygulanır. Ağrı şikayetinin yoğun olduğu hastalarda ilaç tedavisi yeterli olurken endometriozisin ilerlemiş olduğu durumda yardımcı üreme teknikleri devreye sokulmalıdır. Bu sebeple cerrahi girişimler ön planda olacaktır. Çikolata kisti tedavileri şu şekildedir:

• Ağrı kesicilerle ağrılar giderilir
• Hormon tedavisi

Çikolata kisti östrojen ile doğrudan ilişkili bir sorundur. Bu sebeple östrojen seviyelerini azaltacak her türlü yaklaşım hastalığı geriletebilir veya tamamen ortadan kaldırabilir. Hormonlarla yapılan uygulamaların endometriozis tedavisinde başarılı olduğu görülmektedir. Hormonlar bu amaçla çikolata kisti tedavisinde sıklıkla kullanılmaktadır.

• Tüp bebek uygulaması

Hasta uzun süredir hamile kalmadığını söylüyorsa tüp bebek uygulaması düşünülebilir. Çikolata kisti bulunan hastaların bir kısmı tüp bebek uygulamasıyla gebe kalabilmektedir. Bu uygulamadan yanıt alınamaz ise cerrahi işlem gerçekleştirilir.

• Cerrahi işlemler

İlaç tedavisinin çare olmadığı ağrı durumunda, ağır bulgular söz konusu olduğunda, bağırsak ve mesane yolu tıkanıklığında, endometriozisi kesin olarak teşhis etmek için biyopsi gerektiğinde cerrahi işlemler yapılabilir. Açık yöntemle yapılan cerrahi işlemde sezeryan ameliyatında olduğu gibi kesi yapılarak batına girilir, yapışıklıklar ve kistler alınır.(veya yakılır).

• Beslenme ve spor önemlidir.

SIK SORULAN SORULAR