Adenomyozis Nedir?

Adenomyozis, kadınlarda görülen jinekolojik bir rahatsızlık olup, rahim iç tabakasının rahim kas dokusuna doğru büyümesiyle karakterize edilir. Adenomyozis, sıklıkla adet döngüsünde değişikliklere neden olur ve tedavi edilmediğinde yaşam kalitesini ciddi şekilde etkileyebilir. Peki, adenomyozis neden olur, belirtileri nelerdir ve nasıl tedavi edilir? Tüm bu soruların yanıtlarını makalemizde bulacaksınız.

Adenomyozis Nedir?

Adenomyozis, rahmin içindeki endometrial dokunun (rahim iç tabakası) rahmin kas dokusu içine doğru büyümesiyle ortaya çıkar. Normal şartlarda endometrial doku sadece rahim boşluğunda yer alırken, adenomyozis vakalarında bu doku rahim kaslarına nüfuz eder. Bu durum, rahim dokusunun kalınlaşmasına, şişmesine ve dolayısıyla adet dönemlerinde ağrı ve kanamanın artmasına neden olabilir.

Rahmin anormal bir şekilde büyümesine yol açabilen adenomyozis, genellikle 40 yaş üstü kadınlarda görülse de, her yaştaki kadınlarda ortaya çıkabilir. Adenomyozis her zaman belirti vermeyebilir, ancak çoğu vakada şiddetli adet ağrısı ve aşırı kanama gibi şikayetlerle kendini gösterir.

Adenomyozis Neden Olur?

Adenomyozisin kesin nedeni tam olarak bilinmemekle birlikte, bazı teoriler hastalığın oluşumuna ışık tutmaktadır. Adenomyozis neden olur sorusunun cevabı aşağıdaki faktörlere dayandırılabilir:

Doğumsal Faktörler: Bazı kadınlar adenomyozis gelişimine yatkın doğabilir. Rahmin gelişimi sırasında endometrial hücreler rahim kasına gömülebilir.
Hormonal Etkenler: Özellikle östrojen hormonunun adenomyozis üzerinde önemli bir etkisi olduğu düşünülmektedir. Östrojen seviyelerinin yüksek olması, rahim kas dokusunda endometrial hücrelerin büyümesine yol açabilir.
Doğum ve Cerrahi Müdahaleler: Rahimle ilgili geçirilmiş doğumlar veya cerrahi operasyonlar (örneğin sezaryen) adenomyozise zemin hazırlayabilir. Bu tür müdahaleler, rahim dokusunda hasara neden olabilir ve endometrial hücrelerin rahim kasına nüfuz etmesine izin verebilir.
İnflamasyon (Enflamatuar) Süreçler: Kronik inflamasyonun, rahmin kas dokusunda yapısal değişikliklere neden olarak adenomyozis gelişimini tetikleyebileceği düşünülmektedir.

Adenomyozis Belirtileri Nelerdir?

Adenomyozis belirtileri genellikle kişiden kişiye değişiklik gösterir. Bazı kadınlar hafif semptomlar yaşarken, diğerleri oldukça şiddetli belirtilerle karşı karşıya kalabilir. İşte en yaygın görülen adenomyozis belirtileri:

Ağrılı Adet Dönemleri (Dismenore): Adenomyozis, adet dönemlerinin son derece ağrılı geçmesine neden olabilir. Bu ağrılar adet öncesi başlayıp, adetin sonuna kadar devam edebilir.
Aşırı Adet Kanaması (Menoraji): Rahim dokusunun kalınlaşması nedeniyle adet kanamalarında artış görülebilir. Kadınlar aşırı kan kaybı ve bu nedenle kansızlık (anemi) yaşayabilirler.
Pelvik Ağrı: Adet dönemi dışında da sürekli bir pelvik ağrı hissedilebilir. Bu ağrı, alt karın bölgesinde baskı ya da dolgunluk hissi olarak tanımlanır.
Cinsel İlişki Sırasında Ağrı (Disparoni): Adenomyozis, cinsel ilişki sırasında rahimde baskı ve ağrıya neden olabilir.
Rahim Büyümesi: Rahmin normalden daha büyük olması, karın bölgesinde şişkinlik ve rahatsızlık hissi yaratabilir.

Bu belirtiler başka jinekolojik rahatsızlıklarla karışabilir, bu nedenle doğru teşhis için bir uzmana başvurmak önemlidir.

Adenomyozis Teşhisi Nasıl Olur?

Adenomyozis teşhisi koymak bazen zor olabilir çünkü belirtiler birçok jinekolojik hastalıkla benzerlik gösterebilir. Adenomyozisin teşhisinde kullanılan yöntemler şunlardır:

Jinekolojik Muayene: Doktor, rahim boyutunda bir büyüme olup olmadığını kontrol eder. Adenomyozis genellikle genişlemiş bir rahme yol açar.
Ultrasonografi: Pelvik ultrasonografi, rahim dokusundaki kalınlaşmayı ve anormal yapıları incelemek için kullanılan yaygın bir yöntemdir. Transvajinal ultrason, adenomyozis teşhisinde özellikle etkilidir.
Manyetik Rezonans Görüntüleme (MRI): MRI, adenomyozis teşhisinde daha kesin sonuçlar sağlayabilir. Rahim kas dokusundaki endometrial hücrelerin varlığını ve rahmin yapısal bozukluklarını detaylı bir şekilde gösterir.
Biyopsi: Adenomyozis vakalarının çoğunda biyopsi gerekli olmamakla birlikte, diğer potansiyel rahatsızlıkları ekarte etmek için kullanılabilir.

Adenomyozis Tedavisi Nasıl Yapılır?

Adenomyozis tedavisi kişinin semptomlarına, yaşına ve çocuk sahibi olma planlarına bağlı olarak değişiklik gösterebilir. İşte adenomyozis tedavisinde kullanılan başlıca yöntemler:

Ağrı Kesici İlaçlar: Hafif vakalarda ağrıyı hafifletmek için reçetesiz ağrı kesiciler kullanılabilir. Özellikle adet sancılarını azaltmak için non-steroid antiinflamatuar ilaçlar (NSAID) tercih edilebilir.
Hormon Tedavisi: Hormonal tedaviler, östrojen seviyesini kontrol ederek adenomyozis semptomlarını hafifletebilir. Doğum kontrol hapları, progesteron tedavisi veya rahim içi araç (RİA) bu amaçla kullanılabilir.
Cerrahi Müdahale: Şiddetli vakalarda ve diğer tedavilere yanıt vermeyen hastalarda cerrahi müdahale gerekebilir. İki ana cerrahi yöntem mevcuttur:
- Adenomyozis Odaklı Cerrahi: Sadece etkilenen rahim dokusunun çıkarılması mümkündür.
- Histerektomi: Rahmin tamamen çıkarılması, özellikle çocuk sahibi olmayı düşünmeyen kadınlar için kalıcı bir çözüm olabilir.
Uterin Arter Embolizasyonu (UAE): Rahme giden kan akışını azaltarak adenomyozis semptomlarını hafifletmek için kullanılan bir prosedürdür. Bu yöntem, doğurganlığı korumak isteyen hastalar için uygun olabilir.

Sonuç

Adenomyozis, yaşam kalitesini olumsuz yönde etkileyebilen ancak tedavi edilebilir bir hastalıktır. Erken teşhis ve uygun tedavi yöntemleriyle, adenomyozisten kaynaklanan semptomlar kontrol altına alınabilir. Adenomyozis belirtileri fark edildiğinde bir uzmana başvurmak, doğru tedavi sürecine başlanması için önemlidir.

Adenomyozis ile ilgili daha fazla bilgi için, alanında uzman doktorlardan destek alabilirsiniz.